စိတ္ညစ္ရင္ ေရခ်ိဳးပါ

တစ္ခါတုန္းက သားအဖႏွစ္ေယာက္ရွိပါတယ္။ တစ္ေန႔ေတာ့ သားအဖႏွစ္ေယာက္ ခရီးတစ္ခု ထြက္ဖို႔ ျပင္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ထြက္မယ့္ ခရီးစဥ္မွာ ေတာ့အုပ္တစ္ခုကို ျဖတ္သန္းသြားရမွာပါ။ အဲဒီ ေတာအုပ္ထဲမွာ ဓားျပ သူခိုးေတြကလည္း ရွိေနပါတယ္။ ဓားျပသူခိုးေတြရဲ့ လုပ္ထံုးအစဥ္အလာ တစ္ခုက သားအဖႏွစ္ေယာက္ လာရင္ သားကိုဖမ္းျပီး အေဖလုပ္သူကို အိမ္ျပန္ျပီး ေငြယူေစပါတယ္။ ဆရာတပည့္ လာရင္လည္း ဆရာကို ဖမ္းျပီး တပည့္ကို အိမ္ေငြျပန္ယူေစပါတယ္။ ဒီလုပ္ထံုးအစဥ္အလာကို သိထားေတာ့ သားအဖႏွစ္ေယာက္က ခရီးမထြက္ခင္ အေဖလုပ္တဲ့သူက “ငါ့သား ဓားျပသူခိုးေတြနဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါ မင္းနဲ႔ငါ သားအဖေတာ္တယ္လို႔ မေျပာနဲ႔ ဘာမွမေတာ္ဘူးလို႔ ေျပာ” လို႔ မွာပါတယ္။

ဒီလိုနဲ႔ ေတာထဲေရာက္ေတာ့ ထင္တဲ့အတိုင္းပါပဲ။ ဓားျပသူခိုးေတြနဲ႔ ေတြ႔ပါတယ္။ ေတြ႔ေတာ့ သားအဖ ႏွစ္ေယာက္ကို ဖမ္းျပီး “သင္တို႔ဘာေတာ္သလဲ” လို႔ ေမးေတာ့ သားလုပ္တဲ့သူက “ဘာမွမေတာ္ဘူးလို႔” ျပန္ေျဖလိုက္ပါတယ္။

ဒီေတာ့ သားအဖႏွစ္ေယာက္ ေတာအုပ္က ထြက္ခြင့္ရျပီး ေရွ႕ကို ခရီးဆက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ နားရမယ့္ေနရာမွာနားျပီး ညခ်မ္းေရာက္ေတာ့ ေရခ်ိဳးပါတယ္။ ေရခ်ိဳးျပီးေတာ့ စိတ္ေကာ၊ ရုပ္ေကာ ၾကည္ေနတဲ့အတြက္ သားျဖစ္သူက မိမိရဲ့ တစ္ေန႔တာသီလကို ျပန္ဆင္ျခင္တဲ့အခါ မနက္က မုသားေျပာခဲ့ တာကို ျပန္သတိရပါတယ္။ ထိတ္လန္႔သံေ၀ဂ ျဖစ္ျပီး “ဒီအကုသိုလ္ဟာ ငါ့ကို အပါယ္ခ်ေတာ့မွာပဲ” ဆိုျပီး ရပ္လ်က္ ၀ိပႆနာပြားလိုက္တာ ပေစၥကဗုဒၶါ အရွင္ျမတ္ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ပေစၥကဗုဒၶါ ျဖစ္သြားေတာ့ ဖခင္ကို တရားေဟာျပီး နႏၵမူလိုဏ္ဂူကို ၾကြသြားပါေတာ့တယ္။ (ငါးရာ့ငါးဆယ္၊ ပါနီယဇာတ္)

ေရခ်ိဳးလိုက္လို႔ တရားထူး တရားျမတ္ရသြားတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အတိတ္ပါရမီေတြေၾကာင့္ ရသြားတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေရခ်ိဳးလိုက္တာလည္း တရားထူးရဖို႔ အေထာက္အပံ့တစ္ခု ျဖစ္သြားတာပါ။ ေရခ်ိဳးထားတဲ့ စိတ္ေကာ ရုပ္ပါၾကည္ေနပါတယ္။ စိတ္ရုပ္ၾကည္ေနတဲ့အတြက္
တရားအားထုတ္ရတာလည္း ပိုျပီးအဆင္ေျပ သြားပါတယ္။ ေရခ်ိဳးျခင္းဟာ တရားထူးရဖို႔ေတာင္ အေထာက္အပံ့ ေပးတာဆိုေတာ့ စိတ္ညစ္တာေလာက္ေတာ့ အထူးေျပာစရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။ ဒါက၀တၳဳသာဓကေလးကို ကိုင္ေျပာတာပါ။ စာနဲ႔ ကိုင္ေျပာမယ္ ဆိုရင္လည္း ၀ိဘင္းအ႒ကထာမွာ ပညာပြားေၾကာင္း (၇) ပါးကို ျပထားပါတယ္။ အဂၤါ (၇) ပါးမွာ ဒုတိယ အဂၤါက ဉာဏ္ပညာပြားဖို႔ အတြက္ ကိုယ္တြင္းကိုယ္ပ ႏွစ္ဌာနကို သန္႔ရွင္း စင္ၾကယ္ေအာင္ လုပ္ေပးပါတဲ့။ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေအာင္ လုပ္ေပးပံုကို လည္း အက်ယ္ ျပန္ရွင္းျပထားပါတယ္။

ဆံပင္ေတြရွည္ေနမယ္၊ ေျခသည္းလက္သည္းေတြရွည္ေနမယ္၊ ခႏၶာကိုယ္မွာ ေခြ်းေတြ၊ ေၾကးေတြ ကပ္ေနမယ္၊ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ အပူအပုပ္ေတြ ေလဆိုးေတြရွိေနမယ္၊ ဒါဟာအတြင္း၀တၳဳမသန္႔ရွင္းတာပါ။

ေနာက္ ကိုယ့္ရဲ့ အ၀တ္အစားေတြ ေဟာင္းႏြမ္းေနမယ္၊ အိပ္ရာ၊ ျခင္ေထာင္၊ ေစာင္၊ ေခါင္းအံုးေတြ ေဟာင္းႏြမ္း ေနမယ္။ ကိုယ္ေနတဲ့ အခန္းထဲမွာ ပစၥည္းေတြ ဖရိုဖရဲ ဖြာလန္ၾကဲေနမယ္။ ပင့္ကူမွ်င္ေတြ ျငိတြယ္ေနမယ္၊ စာအုပ္ေတြ ျပန္႔က်ဲေနမယ္။ အမႈိက္ေတြ ရွိေနမယ္။ ဒါဟာ အျပင္၀တၳဳ မသန္႔ရွင္းတာပါ။

အဲဒီလို ကိုယ္တြင္းကိုယ္ပ မသန္႔ရွင္းေတာ့ဘူးဆိုရင္ စိတ္ရႈပ္လာပါလိမ့္မယ္။ စိတ္ရႈပ္လာရင္ ဉာဏ္အျမင္ မၾကည္လင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါဆိုရင္ ေနရထိုင္ရတာ မေပ်ာ္ရႊင္ေတာ့ပါဘူး။

ဒါေၾကာင့္ ဆံပင္ေတြ ရွည္ေနမယ္၊ ရႈပ္ေထြးညစ္ပတ္ေနမယ္ဆိုရင္ ညွပ္စရာရွိတာ ညွပ္၊ ေလွ်ာ္စရာရွိတာ ေလွ်ာ္ေပးရမယ္။ ေျခသည္း လက္သည္းေတြ ရွည္ေနရင္ ညွပ္ေပးရမယ္။ ခႏၶာကိုယ္မွာ ေခၽြးေတြ၊ ဂ်ီးေတြ ရွိေနရင္ ေရခ်ိဳးေပးရပါမယ္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ေလဆိုးေတြ အပူ အပုပ္ေတြရွိေနရင္ နားလည္တဲ့ ဆရာ၀န္နဲ႔ျပသျပီး ၀မ္းသက္ေစတဲ့ ေဆး စသည္စားျပီး ခႏၶာကိုယ္ ေပါ့ပါးေအာင္ လုပ္ေပးရပါမယ္။ ဒါက အတြင္း၀တၳဳ သန္႔ရွင္းေအာင္ လုပ္ေပးတာပါ။

ေနာက္ အ၀တ္အစားေတြ ေဟာင္းႏြမ္းေနရင္၊ အနံ ့အသက္ဆိုးေတြရွိေနရင္ ေလွ်ာ္ေပးရမယ္။ ေစာင္ေတြ၊ ျခင္ေထာင္ေတြ၊ ေခါင္းအံုးေတြ၊ အိပ္ရာခင္းေတြကို ေလွ်ာ္စရာရွိတာေလွ်ာ္၊ ေနလွန္းစရာရွိတာ လွန္းျပီး ေပးရပါမယ္။ အခန္းထဲမွာ ရႈပ္ေပပြေနရင္ အခန္းသန္ ့ရွင္းေရး လုပ္ေပးရပါမယ္။ ဒါက အျပင္၀တၳဳ သန္ ့ရွင္းေအာင္ လုပ္ေပးတာပါ။

ကိုယ္တြင္းကိုယ္ပ သန္႔ရွင္းေနရင္ စိတ္ၾကည္လင္လာပါလိမ့္မယ္။ စိတ္ၾကည္လင္လာရင္ ဉာဏ္ပါ ၾကည္လင္ လာေတာ့တာပါ။

တရားအားထုတ္တဲ့ ေယာဂီေကာ၊ စီးပြားေရးလုပ္ေနတဲ့ သူေကာ၊ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေကာ၊ ကိုယ္တြင္းကိုယ္ပ သန္႔ရွင္းေအာင္ ဂရုတစိုက္ လုပ္ေပးေနရပါမယ္။

ဥပမာ – ေရခ်ိဳးျပီး တရားထိုင္တာနဲ႔ ေရမခ်ိဳးဘဲ ေခြ်းသံတရႊဲ ရႊဲနဲ႔ တရားထိုင္တာ ဘယ္ဟာက ပိုျပီးထိုင္လို႔ ေကာင္းမလဲ? ေခါင္းေလွ်ာ္ျပီး တရားထိုင္တာနဲ႔ ေခါင္းမေလွ်ာ္ပဲ ဆံပင္ ဖြာလန္ၾကဲနဲ႔ တရားထိုင္တာ ဘယ္ဟာက ပိုျပီး စိတ္ၾကည္လင္မလဲ? အထူးေျပာေနစရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။ သိပ္သိသာပါတယ္။

ေရခ်ိဳးျပီးမွ တရားထိုင္ရင္ဉာဏ္ပိုျပီး သက္၀င္ပါတယ္။ ထိုင္ရတာလည္း ပိုျပီး ေကာင္းပါတယ္။ ေရခ်ိဳးထားရင္ စိတ္က ၾကည္ၾကည္လင္လင္ လန္းလန္းဆန္းဆန္း ျဖစ္ေနတာပါ။

ဒီလိုပါပဲ။ ေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္ဟာ စာမက်က္ခင္ ေရခ်ိဳးထားရင္ စိတ္ေကာ၊ ရုပ္ေကာ ၾကည္ေနတဲ့ အတြက္ ပိုျပီး ၪာဏ္သက္၀င္သလို စာက်က္လို႔ လည္း ပိုေကာင္းေနပါလိမ့္မယ္။

ကိုယ္က ဒီသေဘာေလးေတြကို အာရံုျပဳျပီး ကိုယ္တြင္းကိုယ္ပ ႏွစ္ဌာနကို သန္႔ရွင္းေအာင္ မၾကာခဏ လုပ္ေပးေနရပါမယ္။

စိတ္ခ်မ္းသာေနရင္ တရားအလုပ္ပဲလုပ္လုပ္၊ စီးပြားေရးပဲ လုပ္လုပ္၊ စာပဲက်က္က်က္၊ ဘာပဲလုပ္လုပ္ အဆင္ေျပေနပါလိမ့္မယ္။

တကယ္လို႔ စိတ္ညစ္လာျပီ ဆိုရင္ ကိုယ္ေနတဲ့ အခန္းကို သန္႔ရွင္းေရး လုပ္လိုက္ပါ။ အိပ္ရာ ျခင္ေထာင္၊ ေခါင္းအံုးေတြကို ေလွ်ာ္ဖြပ္ျပီး အသစ္နဲ႔ လဲလိုက္ပါ။ ျပီးေတာ့ ေရခ်ိဳးလိုက္ပါ။ ေရခ်ိဳးျပီးရင္ ကိုယ္ႏွစ္သက္တဲ့ ေလွ်ာ္ဖြပ္ျပီးသား အ၀တ္ေလးကို ၀တ္လိုက္ပါ။ အားလံုးျပီးတာနဲ႔ အသစ္လဲျပီးသား အိပ္ရာေပၚမွာ ကိုယ္နဲ႔ သပၸါယျဖစ္သလို ထိုင္ျပီး ခါးကို ေျဖာင့္ေျဖာင့္ထား၊ မ်က္လံုးေလးမွိတ္၊ လက္အုပ္ကေလးခ်ီျပီး ငါးပါးသီလကို ယူလိုက္ပါ။ တစ္ဆက္တည္းပဲ “ျမတ္စြာဘုရား၊ ဘုရားတပည့္ေတာ္ ခႏၶာကိုယ္ထဲကို သီတင္းသံုး ေတာ္မူပါဘုရား” လို႔ ပင့္လိုက္ပါ။ ကိုယ္က အမ်ိဳးသမီး ျဖစ္ေနလို႔ ပင့္ရမွာအားနာေနရင္လည္း ဦးေခါင္းထက္ကို ပင့္လိုက္ပါ။ စိတ္ထဲမွာလည္း ျမတ္စြာဘုရား ကိုယ့္ခႏၶာကိုယ္ထဲ၊ ကိုယ့္ဦးေခါင္းထက္မွာ ရွိေနတယ္လို႔ ႏွလံုးသြင္းထားပါ။ ျမတ္စြာဘုရားကေတာ့ ပရိနိဗၺာန္ စံျပီးျပီဆိုေတာ့ တကယ္ေတာ့ ဘယ္ၾကြလာမွာလဲ။ စိတ္ဓာတ္အင္အားကို ယူတာပါ။ စိတ္ထဲမွာ ျမတ္စြာဘုရား တကယ္ၾကြလာတယ္လို႔ ႏွလံုးသြင္းထားရမွာပါ။ အားလံုးျပီးရင္ လက္အုပ္ခ်ီထားတာေလးခ်ျပီး အရဟံ ဂုဏ္ေတာ္ကို ငါးမိနစ္၊ ေမတၱာကို ငါးမိနစ္၊ ၀ိပႆနာကို ငါးမိနစ္ ပြားေနလိုက္ပါ. ဒါဆိုရင္ စိတ္ခ်မ္းသာလာပါ လိမ့္မယ္။ မယံုရင္စမ္းၾကည့္ပါ။ စာေရးသူလည္း စိတ္ညစ္လာရင္ ဒီနည္းအတိုင္းပဲ လုပ္တာပါ။ ဒါဆိုစိတ္ညစ္တာ ေပ်ာက္သြားတာ မ်ားပါတယ္။ ကိေလသာ မကင္းသေရြ႕ေတာ့ စိတ္ေတြက အခါအားေလွ်ာ္စြာ ညစ္ေနရဦးမွာပါ။ စိတ္ညစ္တာကို ညစ္တဲ့ အတိုင္းမထားဘဲ ကိုယ္ႏွစ္သက္တဲ့
နည္းတစ္ခုခုနဲ႔ ပယ္ပစ္လိုက္ႏိုင္ဖို႔ပါ။ ေရခ်ိဳးလိုက္တာကေတာ့ သိပ္ျပီး မခက္လွပါဘူး။

ဒီနည္းေလးကို ကိုယ္က အထံုအက်င့္ေလးတစ္ခုလုပ္ထား လိုက္ဖို႔ပါ။ “စိတ္ညစ္လာတာနဲ႔ ေရခ်ိဳးလိုက္၊ ဂုဏ္ေတာ္ ေမတၱာေလး ပြားလိုက္၊ စိတ္ညစ္လာတာနဲ႔ ေရခ်ိဳးလိုက္ ဂုဏ္ေတာ္ေမတၱာေလး ပြားလိုက္” နဲ႔ က်င့္ပါမ်ားသြားရင္ အထံုျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။ အထံုျဖစ္သြားရင္ စြဲသြားတာ မ်ားပါတယ္။ ေကာင္းတဲ့ အထံုေလးေတြဆို စြဲေနေအာင္လုပ္ထားရပါတယ္။

အဲဒီလိုမွမဟုတ္ဘဲ စိတ္ညစ္လာရင္ ထြက္ေပါက္အေနနဲ႔ အကုသိုလ္မကင္းတဲ့ တျခားတစ္ခုခုကို သြားလုပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ္ျပဳတဲ့ အျပဳအမူက စြဲသြားတတ္ ပါတယ္။ မေကာင္းတာ စြဲသြားရင္ ျဖတ္ရတာခက္ပါတယ္။ စိတ္ညစ္တာကို အေၾကာင္းျပဳျပီး အကုသိုလ္ မကင္းတဲ့ အျပဳအမူေတြ စြဲသြားတဲ့ သူေတြအမ်ားၾကီးပါ။ ေတြ႔ဖူး ျမင္ဖူးၾကမွာပါ။

တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ စိတ္ညစ္လာရင္ တစ္ေယာက္ေယာက္ဆီကို ဖုန္းဆက္ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။ ကိုယ္ဖုန္းဆက္ေျပာတဲ့သူက ေကာင္းျမတ္တဲ့ အၾကံေပးရင္ေတာ္ပါရဲ့။ “ဘယ္လို ကဲလိုက္ပါလား၊ ဘယ္လိုလုပ္လိုက္ ပါလား” စသည္ျဖင့္ အကုသိုလ္ မကင္းတဲ့ အၾကံေတြ ေပးလိုက္ရင္ ကိုယ့္အတြက္ အမ်ားၾကီးနစ္နာ သြားႏိုင္ပါတယ္။

ကဲထားပါေတာ့။ တစ္ေယာက္ေယာက္ဆီဖုန္းဆက္ အၾကံဉာဏ္ေတာင္းလို႔ ကိုယ္အၾကံေတာင္းတဲ့ သူက “လာခဲ့၊ ဘယ္ဆိုင္မွာ ဘယ္ကလပ္မွာ သြားကဲရေအာင္၊ လံုး၀ လန္းသြားေစရမယ္” ဆိုျပီး လွမ္းေခၚပါျပီတဲ့။ ေခၚတဲ့အတိုင္း ေနရာတစ္ခုခု မွာ ကဲပါျပီတဲ့၊ ကဲေနတုန္းမွာ လန္းတယ္လို႔ ထင္ရေပမယ့္ ကဲျပီးေတာ့လည္း ညစ္လက္စ စိတ္က ျပန္ညစ္ ရဦးမွာပါ။ ေနာက္ဆံုး ကိုယ့္မွာ အကုသိုလ္ အပိုျဖစ္ရတာပဲ အဖတ္တင္တာပါ။

စိတ္ညစ္တဲ့အခါ ထြက္ေပါက္ မ်ိဳးစံုေတာ့ ရွိေနၾကမွာပါ။ အဲဒီအထဲကမွ ေကာင္းတဲ့ ထြက္ေပါက္လည္းျဖစ္၊ ကိုယ္နဲ႔ သပၸါယသင့္တဲ့ ထြက္ေပါက္လည္း ျဖစ္တဲ့ ထြက္ေပါက္ တစ္ခုကို အေလ့အက်င့္ လုပ္ထား လိုက္ဖို႔ပါ။ စိတ္ညစ္ရင္ အျခားတစ္ဖက္မွာ ဆိုးက်ိဳးေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ ေကာင္းတဲ့
ထြက္ေပါက္ေလးေတြကို အထံုတစ္ခု အေနနဲ႔ စြဲေနေအာင္ ေလ့က်င့္ထားႏိုင္ရပါမယ္။

တကယ္ေတာ့လည္း တရားသေဘာအရ ဘယ္အရာမွ မျမဲပါဘူး။ စိတ္ညစ္တာလည္း အျမဲတည္မေနႏိုင္ပါဘူး. ကာလတစ္ခုပါပဲ။ ကိုယ္က မျမဲတဲ့ သေဘာတရားေလးကို ေသခ်ာသေဘာေပါက္ျပီး စိတ္ညစ္တာကို အေၾကာင္းျပဳျပီး ထြက္ေပါက္ အေနနဲ႔ အကုသိုလ္ မျပဳလိုက္မိဖို႔ပါ။ စိတ္ညစ္ေနတဲ့ ကာလတိုေလးမွာ ကုသိုလ္ေတြကို လုပ္ခ်င္သည္ျဖစ္ေစ၊ မလုပ္ခ်င္သည္ ျဖစ္ေစ ေပေတလုပ္ ေနလိုက္ပါ။ ေရမခ်ိဳးခင္မွာဘဲ ဘုရားပန္းအိုးလဲတာ ဘုရား ေသာက္ေတာ္ ေရလဲတာ၊ ကိုယ္ၾကိဳက္တဲ့ အစားအစာေလးေတြကို ျမတ္စြာဘုရားကို ကပ္တာ စသည္ျဖင့္ လုပ္လို႔လည္း ရပါေသးတယ္။ စိတ္ညစ္တာကို အမွီျပဳျပီး ကုသိုလ္ အျမတ္ထြက္ ေအာင္လုပ္ပစ္ရမွာပါ။

ကာလတစ္ခုၾကာလို႔ စိတ္ညစ္တာလည္း ေပ်ာက္သြားေရာ၊ ကိုယ့္ရင္ထဲကို ျပန္ၾကည့္လိုက္တဲ့ အခါ ကုသိုလ္ေတြ တစ္ေလွၾကီး ျဖစ္ေနေတာ့တာပါ။

ဒီကုသိုလ္ေတြဟာ ေနာက္ဘ၀အထိ အထံုဓာတ္ေတြအေနနဲ ့ ပါသြားေတာ့ မွာပါ။ အထံု၀ါသနာဆိုတာ ေနာက္ဘ၀အထိ လိုက္တတ္တာဆိုေတာ့ ေနာက္ဘ၀မွာလည္း ကုသိုလ္ပါရမီေတြ ျပဳျဖစ္ေနဦးမွာပါ။ ဒါဆိုရင္ နိဗၺာန္နဲ႔လည္း တျဖည္းျဖည္း နီးသြားေတာ့မွာပါ။

အဓိကကေတာ့ ဘယ္လိုအာရံုပဲၾကံဳလာၾကံဳလာ၊ ၾကံဳလာတဲ့အာရံုကို အေၾကာင္းျပဳျပီး ကုသိုလ္ျဖစ္သြား ဖို႔ပါ။ ဒါကို ကိုယ္က အေလ့အက်င့္ ျဖစ္ေအာင္ ေလ့က်င့္၊ ေလ့က်င့္ထားဖို႔ပါ။ ေလ့က်င့္ထားရင္ စြဲသြားတတ္ပါတယ္။ ေနာင္ဆိုရင္ အထူးေၾကာင့္ၾကစိုက္စရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။

ဘာပဲေျပာေျပာ စိတ္ညစ္ရင္ ေရခ်ိဳးလိုက္ပါ။ ဒါဆိုရင္ စိတ္ခ်မ္းသာလာပါလိမ့္မယ္။

ရေ၀ႏြယ္၊အင္းမ၊
*က်မ္းကိုး။*
၁။ ေဗာဇၥ်င္ခုႏွစ္ပါး ျမတ္တရား၊ သေျပကန္ဆရာေတာ္။
၂။ မဟာဗုဒၶ၀င္ ပထမတြဲ၊ ပထမပိုင္း၊ တိပိဋကမင္းကြန္းဆရာေတာ္။